- Alex
Waarom houden Nederlanders van verkleinwoordjes?
'Zullen we een biertje drinken?', 'Wat een lief kindje!' en 'Doe mij maar een ijsje'. Je hoeft niet lang in Nederland te wonen of je hebt deze verkleinwoordjes (diminutief) weleens gehoord. Maar waarom gebruiken Nederlanders deze woordjes zo vaak? Ik zal dat proberen uit te leggen.
Het is zo dat verkleinwoordjes gebruikt worden om van iets te zeggen dat het klein is. Een fiets voor een volwassene is een fiets, maar een fiets voor een klein kind wordt een fietsje. Dat is nogal logisch en zal niet veel vraagtekens opleveren.
Overigens is het Nederlands best speciaal met de manier waarop verkleinwoordjes kunnen worden gemaakt. De meest voorkomende uitgangen na een zelfstandig naamwoord (substantief) is -tje, -je en -etje in het enkelvoud. Denk aan ‘appeltje’, ‘bedje’ en ‘mannetje’. In het Duits gebruikt men minder verkleinwoorden en in het Engels bijna helemaal geen.
Maar goed. Terug naar het verkleinwoordje. Interessanter wordt het als je bent uitgenodigd om een kopje koffie te drinken. Nu kan het kopje dat je krijgt inderdaad klein zijn, maar wat er eigenlijk wordt uitgedrukt is dat je wordt uitgenodigd om iets gezelligs te doen. Denk ook aan een biertje doen of een spelletje spelen.
Niet ver daarvan af ligt de betekenis ‘leuk’ van het verkleinwoord. Wanneer je bij de kinderboerderij bent geweest en het was een plezierige belevenis, dan wil je zoveel mogelijk mensen laten weten dat er een ‘kinderboerderijtje’ in de buurt is. Soms wordt dat zelfs een leuk kinderboerderijtje.
Daarnaast worden verkleinwoordjes gebruikt om te zeggen dat iets lief en schattig is. Zeker als er een baby in de buurt is dan schieten Nederlanders in de verkleinwoordjes-modus. Het baby‘tje ligt dan lekker in haar bedje en hopelijk heeft ze vannacht geen last van krampjes.
Ten slotte hoor je verkleinwoordjes in zorgende beroepen, zoals in het ziekenhuis of het verzorgingstehuis. De regel is: hoe hulpbehoevender, hoe meer verkleinwoordjes. De verpleegkundige legt bijvoorbeeld een verbandje aan of gaat rond met het papje voor de bewoners.
Waarschijnlijk gebruikt het personeel van het ziekenhuis of het verzorgingstehuis verkleinwoordjes om de pijn wat te verzachten, maar je moet daar mee oppassen, want al snel wordt het heel betuttelend.